Tìm hiểu chung

Loãng xương là gì?

Loãng xương hay còn gọi là bệnh giòn xương hay xốp xương là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương ngày càng thưa dần. Điều này khiến xương giòn hơn, dễ tổn thương và dễ bị gãy hơn dù chỉ bị chấn thương nhẹ.

Loãng xương là một căn bệnh âm thầm mà chỉ khi nào xương bị gãy thì mới được phát hiện ra. Nhiều người nghĩ rằng bệnh loãng xương là một phần tự nhiên và không thể tránh khỏi của tuổi già. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế hiện nay tin rằng loãng xương có thể phòng ngừa được. Hơn nữa, những người đã bị loãng xương vẫn có thể thực hiện các bước để ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ gãy xương trong tương lai.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của loãng xương

Bệnh loãng xương không có triệu chứng rõ ràng từ sớm, nhưng theo thời gian, có thể nhận thấy lưng, dáng đứng bị khom xuống và dần dần sụt cân. Trong vài trường hợp khác, dấu hiệu đầu tiên là gãy xương, thường là xương sườn, cổ tay hoặc hông; xương sống có thể bị gãy.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn về bệnh loãng xương nếu bị mãn kinh sớm, hoặc bố/mẹ của bạn đã bị gãy xương hông. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người vì vậy khi có những dấu hiệu – triệu chứng đã nói trên thì nên đến gặp bác sĩ.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến loãng xương

Xương bình thường cần các khoáng chất như canxi và phosphate để tạo thành. Nếu cơ thể không nhận đủ chúng, việc hình thành các mô xương và xương sẽ bị ảnh hưởng.

Các nguyên nhân chính của bệnh loãng xương bao gồm lão hóa dẫn đến sự sụt giảm estrogen ở phụ nữ mãn kinh và suy giảm testosterone ở nam giới.

Khi còn trẻ, cơ thể tạo ra xương mới nhanh hơn do đó khối lượng xương của bạn sẽ tăng lên. Bởi vì xương là một cơ quan luôn trong trạng thái liên tục đổi mới, xương mới sẽ liên tục được tạo ra và xương cũ bị phá vỡ.

Khi lớn tuổi, theo tiến trình lão hóa, khối lượng xương bị mất đi nhanh hơn nó được tạo ra, từ đó gây bệnh loãng xương. Do đó khả năng bị loãng xương phụ thuộc vào khối lượng xương cao nhất mà bạn đã đạt được khi còn trẻ. Nếu khối lượng xương cao nhất của bạn nhiều tức là bạn đã ‘dự trữ’ được nhiều xương hơn và càng ít khả năng bạn sẽ bị loãng xương khi về già.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc phải loãng xương?

Bạn có thể mắc bệnh loãng xương nếu thiếu cân, ít vận động, uống rượu, hút thuốc lá, rối loạn ăn uống, uống một số loại thuốc, mắc một số bệnh mãn tính và nằm trên giường trong thời gian dài hoặc không thể đi lại được.

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến bệnh loãng xương như:

• Giới tính: Phụ nữ mắc chứng loãng xương nhiều hơn so với nam giới.
• Tuổi tác: Độ tuổi càng cao, càng có nguy cơ loãng xương.
• Kích thước cơ thể: Những phụ nữ gầy và nhỏ con có nguy cơ bị loãng xương cao hơn.
• Tiền sử gia đình: Loãng xương có xu hướng di truyền trong gia đình, nếu trong gia đình có người từng bị loãng xương hoặc gãy xương hông thì bạn cũng sẽ có nguy cơ bị loãng xương.
• Hormone giới tính: Nồng độ estrogen thấp do kinh nguyệt không đều hoặc thời kỳ mãn kinh có thể gây ra bệnh loãng xương ở phụ nữ. Trong khi đó, nồng độ testosterone thấp có thể gây ra loãng xương ở nam giới.
• Thiếu canxi và vitamine D: Một chế độ ăn ít canxi và vitamin D có thể làm cho xương bạn yếu đi.
• Chán ăn tâm thần: Chứng rối loạn ăn uống này có thể dẫn đến loãng xương.
• Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.
• Mức độ hoạt động: Ít tập thể dục hoặc nằm trên giường lâu ngày có thể gây yếu xương.
• Hút thuốc: Thuốc lá rất có hại cho xương, cũng như tim và phổi.
• Uống rượu: Uống quá nhiều rượu có thể làm xương yếu đi và dễ gãy.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán loãng xương

Dùng máy quét quét qua cơ thể để đo mật độ chất khoáng trong xương, giúp chẩn đoán là bạn có đang bị loãng xương hay không. Trong một số trường hợp, chỉ một vài xương được chụp lại chứ không phải là chụp hết toàn bộ.

Phương pháp điều trị loãng xương hiệu quả

Bạn có thể điều trị bệnh loãng xương thông qua một chế độ dinh dưỡng và tập thể dục phù hợp. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê các loại thuốc giúp làm chậm hoặc ngưng quá trình mất xương, tăng mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương.

• Dinh dưỡng: Các loại thực phẩm chúng ta ăn có chứa các vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng quan trọng khác giúp cơ thể khỏe mạnh. Trong đó canxi và vitamin D rất cần thiết để giúp cho xương chắc khỏe hơn.
• Vật lý trị liệu: Đây là phương pháp hỗ trợ thường được áp dụng cho những người có tổn thương phần cứng. Vật lý trị liệu sẽ giúp người bị loãng xương dần dần lấy lại phom dáng chuẩn, cải thiện cơ bắp và khiến các khớp xương linh hoạt hơn.
• Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc có thể giúp bạn phòng ngừa và điều trị bệnh loãng xương bao gồm: bisphosphonates, estrogen agonists/antagonists, calcitonin, hormone tuyến cận giáp, liệu pháp estrogen, liệu pháp hormone. Các loại thuốc này chỉ được dùng khi có sự hướng dẫn trực tiếp của bác sĩ chuyên khoa.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của loãng xương

Bạn có thể kiểm soát tình trạng bệnh của mình nếu bạn lưu ý vài điều sau:

• Tập thể dục: Tập thể dục là phần quan trọng trong quá trình phòng ngừa loãng xương. Tập thể dục không chỉ giúp xương bạn khỏe mạnh, mà còn làm tăng sức mạnh cơ bắp, sự phối hợp và cân bằng cơ thể từ đó giúp sức khỏe của bạn tốt hơn. Mặc dù tập thể dục là tốt cho người bị loãng xương, nhưng bạn cũng phải cẩn thận, tránh vận động quá mạnh vì có thể dẫn đến gãy xương.
• Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn. Không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê cho bạn.
• Hãy đảm bảo cơ thể bổ sung đủ canxi và vitamin D. Ăn với chế độ ăn uống lành mạnh, giàu thực phẩm có chứa canxi như các sản phẩm từ sữa, cá, đậu, và các loại rau lá xanh, hải sản.
• Không hút thuốc, rượu bia: Uống nhiều hơn hai ly rượu mỗi ngày có thể làm giảm khả năng hình thành xương. Ngoài ra, bị say rượu cũng khiến bạn dễ bị té ngã, dẫn đến tổn thương xương hơn.

Quan trọng nhất để tránh chấn thương gây tổn hại đến xương sau này, bạn cần cẩn thận trong việc đi lại và luôn bổ sung dưỡng chất cần thiết giúp xương chắc khỏe.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.