Tìm hiểu chung

Đông máu nội mạch rải rác là gì?

Đông máu nội mạch rải rác còn được gọi là đông máu tiêu thụ, là một trạng thái bệnh lý xảy ra do sự hình thành quá nhiều cục huyết khối trong lòng mạch, kèm theo các biến đổi fibrinogen thành fibrin trong vi tuần hoàn.

Về sinh học máu, đây là tình trạng đông máu do tiêu thụ, nghĩa là các yếu tố đông máu bị lôi cuốn, bị sử dụng hết vào việc hình thành thrombin và fibrin.

Về lâm sàng, là hiện tượng chảy máu do đông nhiều, nghĩa là đồng thời có cả 2 biểu hiện là: hội chứng chảy máu và hội chứng đông máu.

Ngoài chảy máu, trong đông máu rải rác còn thấy tắc mạch mặc dù hiếm gặp hơn và chỉ xác định được trong một thời điểm nhất định của chẩn đoán đông máu rải rác.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của đông máu nội mạch rải rác

Chảy máu (đôi khi từ nhiều vị trí trên cơ thể) là một trong những triệu chứng phổ biến của đông máu nội mạch rải rác. Chảy máu từ niêm mạc (trong miệng và mũi), và chảy máu từ các khu vực bên ngoài khác có thể xảy ra. Ngoài ra, hội chứng đông máu nội mạch rải rác cũng có thể gây chảy máu nội tạng.

Các triệu chứng khác là:

• Hình thành cục máu đông;
• Giảm huyết áp;
• Dễ bầm tím;
• Chảy máu âm đạo trực tràng;
• Các chấm đỏ trên bề mặt da.

Nếu mắc bệnh ung thư, đông máu nội mạch rải rác thường bắt đầu từ từ, và đông máu trong tĩnh mạch phổ biến hơn là chảy máu quá nhiều.

Biến chứng có thể gặp khi mắc đông máu nội mạch rải rác

Nếu bệnh nhân không có những phương pháp điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những biến chứng sau:

• Suy thận cấp tính hay gặp nhất.
• Suy thượng thận cấp.
• Suy tim cấp.
• Suy gan cấp.
• Suy hô hấp cấp.
• Đột quỵ.
• Biểu hiện thần kinh trung ương với khu trú ở các vùng não, màng não có chảy máu là: hôn mê, co giật, liệt nửa người, dấu hiệu màng não.
• Chảy máu quá nhiều có thể dẫn đến tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến đông máu nội mạch rải rác

Đông máu nội mạch rải rác được đặc trưng bởi sự kích hoạt hệ thống đông máu, hậu quả tạo nên những lắng đọng của Fibrin, thành lập huyết khối vi mạch ở nhiều cơ quan trong cơ thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn mạch máu và xuất huyết do giảm trầm trọng các yếu tố đông máu.

Hiện nay có 3 nguyên nhân dẫn đến căn bệnh trên, bao gồm:

Nguyên nhân sản khoa: viêm bể thận do thai nghén, chửa trứng, nhiễm khuẩn khi phá thai, thai chết lưu, sản giật và nhiễm độc thai nghén, nghẽn mạch do nước ối, rau tiền đạo, vỡ tử cung, chảy máu ồ ạt sau bong rau,…

Nguyên nhân ngoại khoa: sốc do chảy máu, sốc chấn thương, bỏng nặng, hội chứng vùi lấp, tuần hoàn ngoài cơ thể, phẫu thuật nối cửa-chủ, phẫu thuật tim mạch, phổi, lồng ngực, mổ tiền liệt tuyến, cấy ghép cơ quan (thận, tim, gan), mổ cắt khối ung thư lớn và nạo vét hạch.

Nguyên nhân nội khoa: nhiễm khuẩn nặng, nhiễm khuẩn máu : tụ cầu, não mô cầu nhất là trực khuẩn gram âm, vi khuẩn yếm khí, nhiễm virus nặng, nhất là khi có sốc do nhiễm khuẩn, lao kê, dịch hạch, sốt rét ác tính, nhiễm nấm nội tạng nặng, sốc phản vệ, sốc do tiêm tĩnh mạch chất cản quang có iod, dextran trọng lượng phân tử cao, viêm tụy cấp, xơ gan, suy gan cấp, suy thận cấp, nghẽn mạch phổi nặng, rắn độc cắn, say nóng, say nắng nặng, một số tai nạn điều trị với acid aminocaproic, kháng enzyme, propylthiouracil, pyrazole, ristocetin, heparin, colchicin, nhiễm độc lân hữu cơ, bệnh lơxêmi thể tiền tủy bào, phình động mạch chủ đe dọa,…

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc phải đông máu nội mạch rải rác?

Bạn có thể bị đông máu nội mạch rải rác khi có một trong các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:

• Trải qua phẫu thuật.
• Sinh con.
• Sảy thai.
• Đã được truyền máu.
• Đã gây mê.
• Nhiễm khuẩn huyết hoặc nhiễm trùng máu do nấm hoặc vi khuẩn khác.
• Mắc bệnh ung thư, đặc biệt là một số loại bệnh bạch cầu.
• Tổn thương mô nghiêm trọng như chấn thương đầu, bỏng.
• Mắc bệnh gan.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đông máu nội mạch rải rác

Bác sĩ chẩn đoán đông máu nội mạch rải rác bằng cách hỏi bệnh sử và khám thực thể. Xét nghiệm máu để chẩn đoán các rối loạn. Những xét nghiệm này sẽ cho thấy tiểu cầu thấp và khiếm khuyết của cơ chế đông máu. Các xét nghiệm tìm nguyên nhân cũng sẽ được thực hiện như xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC), bảng chuyển hóa toàn diện (CMP) và D-Dimer. Việc tìm đúng nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quan trọng để quyết định hướng điều trị và tiên lượng bệnh.

Phương pháp điều trị đông máu nội mạch rải rác hiệu quả

Điều trị chính tình trạng đông máu nội mạch rải rác cần phụ thuộc vào nguyên nhân đang gây rối loạn. Điều trị từ nguyên nhân là mục tiêu chính. Còn việc điều trị vấn đề đông máu có thể sử dụng heparin để giảm và ngăn ngừa đông máu. Tuy nhiên, heparin không được sử dụng nếu người bệnh bị thiếu máu nặng hoặc chảy máu quá mức.

Trong tình trạng cấp tính, người bệnh cần phải nằm viện để khắc phục vấn đề đông máu rải rác trong khi vẫn duy trì chức năng của cơ quan.

Cần truyền máu để thay thế các tiểu cầu mà bạn đang thiếu. Và việc truyền huyết tương có khả năng thay thế các yếu tố đông máu mà người bệnh đang cần.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đông máu nội mạch rải rác

Người bệnh cần uống thuốc theo đúng liều lượng của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc. Tái khám định kì và có lối sống lành mạnh, tích cực.

Những người đang dùng thuốc làm loãng máu nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra thường xuyên. Bác sĩ sẽ xét nghiệm máu để lượng giá việc đông máu của cơ thể bạn.

Đông máu rải rác nội mạch nặng có thể gây tử vong. Vì vậy người bệnh phải trang bị những kiến thức cần thiết và có những cách xử lý kịp thời đối với căn bệnh này.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.