Tìm hiểu chung

Rối loạn tuần hoàn não là gì?

Tuần hoàn não là quá trình lưu thông của máu lên não, giúp các tế bào trong não hoạt động ổn định. Mặc dù nhỏ nhưng não là cơ quan quan trọng, cần khoảng 15% máu từ tim để có đủ oxy và glucose đáp ứng cho các chức năng của não.

Rối loạn tuần hoàn não hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não là tên gọi chung để chỉ nhiều biểu hiện khác nhau nhưng đều do một cơ chế sinh bệnh là thiếu máu nuôi não. Rối loạn tuần hoàn máu não xảy ra khi lượng máu lưu thông đến não không đủ khiến não bị thiếu oxy để hoạt động, dẫn đến tình trạng chết mô não hoặc nhồi máu não hay còn gọi là đột quỵ.

Bệnh thường gặp ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi, người lao động trí óc. Bên cạnh đó, tỉ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn tuần hoàn não

Khi hệ thống tuần hoàn não bị tổn thương do một số tác nhân nào đó, mức oxy và glucose cung cấp lên não sẽ ít hơn lượng cần thiết. Điều này có thể làm tổn thương não và gây ra các vấn đề về thần kinh. Dưới đây là một số tình trạng thường gặp khi tuần hoàn não bị suy yếu:

• Nhìn bên ngoài: kém nhanh nhẹn; kèm theo cơ nhẽo, niêm mạc khô, tóc rụng.
• Đau đầu: đau lan tỏa, có tính co thắt hoặc khu trú vùng chẩm gáy – trán. Đau tăng khi căng thẳng thần kinh; cảm giác nặng nề, u ám.
• Rối loạn cảm giác: đau tay chân và toàn thân, đau kẽ liên sườn, chuột rút, rối loạn thần kinh thực vật, cảm giác kiến bò, tê 1/2 người, tai ù như có tiếng ve kêu, nóng đầu.
• Thực thể: run các ngón tay khi đưa tay thẳng.
• Những triệu chứng tiêu biểu:
  • Rối loạn giấc ngủ: mất ngủ, giảm chất lượng giấc ngủ.
  • Rối loạn sự chú ý: giảm sự chú ý, hay đãng trí hoặc chỉ chú ý đến một việc nào đó mà không còn phù hợp với hoàn cảnh lúc đó nữa.
  • Rối loạn tri giác: khả năng nghe giảm hơn, hẹp thị trường.
  • Rối loạn trí nhớ: giảm trí nhớ gần, khả năng sắp xếp lại theo trình tự giảm, ý nghĩ lộn xộn, nhầm.
  • Rối loạn xúc cảm: dễ cáu, dễ xúc động.

Biến chứng có thể gặp do rối loạn tuần hoàn não

Bệnh rối loạn tuần hoàn não nếu không được điều trị sớm sẽ gây ra các biến chứng nặng như:

• Đột quỵ: Nếu trong động mạch có huyết khối, nó có thể làm tắc dòng chảy của máu lên não dẫn đến đột quỵ, các mô não ở các khu vực bị ảnh hưởng sẽ chết. Điều này dẫn đến một số chức năng do các mô não đã chết kiểm soát cũng không còn hoạt động.
• Xuất huyết não: Khi bị dị dạng mạch máu, rối loạn đông máu, chấn thương đầu hay thành động mạch bị suy yếu, sau đó nứt hoặc vỡ có thể làm máu chảy ra bên ngoài mạch máu gây tình trạng chảy máu bên trong khoang sọ. Xuất huyết có thể gia tăng áp lực lên khoang sọ và làm mất ý thức người bệnh. Nguy cơ tử vong là rất lớn.
• Phù não: Phù não xảy ra khi chất dịch trong khoang não gia tăng, nó cũng gây áp lực lên não và có nguy cơ làm tổn thương hay phá hủy toàn bộ não.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn tuần hoàn não

Nguyên nhân gây rối loạn tuần hoàn não bao gồm:

• Thiếu máu hồng cầu hình liềm.
• Mạch máu bị đè nén.
• Nhịp nhanh thất.
• Tắc nghẽn động mạch do tích tụ mảng xơ vữa.
• Đau tim.
• Dị tật tim bẩm sinh, dị tật bẩm sinh ở động mạch.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc phải rối loạn tuần hoàn não?

Các rối loạn tuần hoàn não có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào, tuy nhiên phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Huyết áp cao;
• Cholesterol cao;
• Bệnh tim;
• Xơ vữa động mạch;
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim;
• Bệnh đái tháo đường;
• Béo phì;
• Hút thuốc lá;
• Uống rượu.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán rối loạn tuần hoàn não

Bác sĩ chẩn đoán dựa vào khám lâm sàng, tiền sử bệnh lý và thông qua các xét nghiệm như: xét nghiệm máu hoặc một số xét nghiệm hình ảnh như X-quang để quan sát rõ hơn những tổn thương và biến đổi ở tim và mạch máu.

Phương pháp điều trị rối loạn tuần hoàn não hiệu quả

Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Sử dụng Alteplase (tpa) là một trong những loại thuốc có hiệu quả đối với đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp.
• Duy trì huyết áp để lưu lượng máu não có thể phục hồi và hạn chế tình trạng thiếu oxy và tăng carbonic trong máu.
• Kê thuốc chống co giật cho bạn để phòng ngừa khi bạn bị động kinh.
• Hạn chế tăng huyết áp.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của rối loạn tuần hoàn não

Các biện pháp giúp kiểm soát rối loạn tuần hoàn não bao gồm:

• Bỏ thuốc lá.
• Tập thể dục.
• Điều trị các tình trạng như cao huyết áp cao và đái tháo đường.
• Ăn chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm các loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
• Nếu bạn có nguy cơ bị rối loạn tuần hoàn máu, hãy theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên bằng việc đến gặp bác sĩ định kỳ.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.