Tìm hiểu chung

Nhiễm Balantidium là bệnh gì?

Nhiễm Balantidium là nhiễm một loại ký sinh trùng Balantidium coli ở đường ruột, gây đau bụng và tiêu chảy ở người và động vật có vú. Balantidium coli là một loại đơn bào có lông ở khắp cơ thể và chuyển động bằng lông, hai nhân. Ký sinh trùng này gây bệnh phổ biến ở các nước nhiệt đới, các nước đang phát triển hoặc những nơi có môi trường vệ sinh kém.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng khi bị nhiễm Balantidium 

Bản chất của ký sinh trùng Balantidium coli là sống hội sinh, ký sinh ở thành ruột để gây bệnh với các triệu chứng sau:

• Tiêu chảy kéo dài;
• Tiêu chảy phân sệt, loãng, màu xám đen;
• Đau bụng;
• Mất nước;
• Buồn nôn và nôn;
• Ăn ít;
• Đại tràng bị loét.

Biến chứng có thể gặp khi bị nhiễm Balantidium

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị tử vong. Không chỉ vậy, bệnh còn gây ra các biến chứng sau:

• Xuất huyết đường tiêu hóa;
• Thủng ruột;
• Viêm ruột thừa;
• Viêm mạc ruột;
• Gây áp xe gan, áp-xe phổi.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bệnh có thể gây tử vong với tỷ lệ 25% nên khi bạn phát hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên thì bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến nhiễm Balantidium

Balantidium coli (B. coli) tồn tại dưới 2 hình thức là thể tư dưỡng hoặc u nang. Thể tư dưỡng là những ký sinh trùng đơn bào lớn nhất còn thể u nang thì nhỏ và không thể di chuyển được.

Bệnh nhiễm Balantidium truyền qua đường ăn uống do bạn ăn phải thực phẩm hoặc uống nước bị ô nhiễm. Khi các u nang đến ruột , các thể tư dưỡng thoát khỏi nang và cư trú ở ruột già. Tại đây, thể tư dưỡng nhân lên và một lần nữa hình thành nang nhiễm. Các nang nhiễm này thường được đào thải qua phân và lây nhiễm sang vật chủ mới.

Tuy trú ngự ở ruột già nhưng B. coli có thể ảnh hưởng đến manh tràng và trực tràng. Chúng cũng có thể xâm nhập niêm mạc dày của ruột và gây loét dưới sự trợ giúp của hyaluronidase, loại enzyme phân hủy các thành phần của vách tế bào niêm mạc. Các vi khuẩn khác có trong ruột cũng có thể tận dụng các vết loét này để gây nên tình trạng nhiễm trùng thứ phát.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ nhiễm Balantidium?

Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Do ký sinh trùng có đường lây nhiễm qua ăn uống, lây trực tiếp từ người qua người nên những người có thói quen ăn uống không lành mạnh dễ có nguy cơ nhiễm Balantidium coli hơn.

Ngoài ra, bạn có thể bị bệnh khi có các yếu tố sau:

• Tiếp xúc với lợn.
• Xử lý phân hoặc phân bón có chứa phân lợn nhiễm bệnh, tiếp xúc với phân của người nhiễm bệnh.
• Sống trong khu vực có nguồn nước bị ô nhiễm.
• Chế độ dinh dưỡng kém.
• Thiếu axit dạ dày.
• Nghiện rượu.
• Người có hệ miễn dịch bị suy yếu.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh nhiễm Balantidium

Chẩn đoán bệnh nhiễm trùng lông Balantidium coli có thể dựa vào triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên bệnh có các dấu hiệu khá giống với một số bệnh như bệnh lỵ amip. Vì vậy cần thực hiện xét nghiệm. Các xét nghiệm bao gồm:

• Soi đại tràng: Kiểm tra đại tràng để lấy mẫu sinh thiết của các vết loét do B.coli gây ra.
• Xét nghiệm phân để tìm Balantidium coli: Do B.coli có kích thước lớn nên rất dễ dàng được tìm thấy dưới kính hiển vi.

Phương pháp điều trị bệnh nhiễm Balantidium hiệu quả

Điều trị cho bệnh nhân bị nhiễm Balantidium được thực hiện theo nguyên tắc điều trị sau:

Nguyên tắc điều trị:

• Điều trị lâu dài với các loại thuốc đặc hiệu theo đơn thuốc của bác sĩ.
• Điều trị triệu chứng.
• Ngăn ngừa biến chứng.

Điều trị bằng thuốc:

Sử dụng thuốc kháng sinh để giết coli, bao gồm tetracycline, metronidazole, puromycin, iodoquinol và nitazoxanide. Các thuốc này có tác dụng ức chế sự phát triển của B.coli.

Với những bệnh nhân bị tiêu chảy nặng, bác sĩ có thể cho bệnh nhân bổ sung nước và chất điện giải.

Điều trị bằng phẫu thuật:

Trong trường hợp hiếm, nếu nhiễm B.coli gây viêm ruột thừa, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa cho bệnh nhân.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nhiễm Balantidium

• Tuân thủ theo các hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Thăm khám định kì để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

Phương pháp phòng ngừa hiệu quả

Bệnh do trùng lông Balantidium coli hầu như phân bố rộng rãi ở khắp nơi trên thế giới, kể cả Việt Nam. Do đó cần phòng ngừa bệnh bằng các biện pháp sau:

• Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống thường xuyên, sạch sẽ.
• Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc sau khi xử lí phân của động vật.
• Xử lý phân đúng quy trình.
• Nguồn nước uống phải được bảo vệ sạch sẽ.
• Không đổ chất thải, nước giặt, rửa và đồ dùng của người bệnh, xác súc vật và rác xuống ao, hồ, sông, giếng gây ô nhiễm môi trường nước.
• Khi phát hiện các triệu chứng nên đến các bệnh viện để kiểm tra và điều trị đúng bệnh.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.