Tìm hiểu chung

Ung thư tuyến nước bọt là gì?

Ung thư tuyến nước bọt là căn bệnh tương đối hiếm gặp, thuộc khu vực đầu cổ. Các tuyến nước bọt có nhiệm vụ chính là tiết nước bọt giúp miệng ẩm và giúp thức ăn dễ dàng đi xuống thực quản vào dạ dày. Các tuyến nước bọt lớn nhất là:

• Tuyến dưới lưỡi – nằm bên dưới lưỡi.
• Tuyến mang tai – hai bên của miệng ngay trước tai.
• Tuyến dưới xương hàm dưới – nằm dưới xương hàm.
• Ngoài ra còn có nhiều tuyến nhỏ hơn trong niêm mạc miệng và cổ họng.

Ung thư tuyến nước bọt là một dạng ung thư có thể bắt đầu từ bất cứ nơi nào của tuyến nước bọt như ở tuyến nước bọt mang tai, tuyến nước bọt dưới lưỡi, tuyến nước bọt xương hàm. Tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở các tuyến mang tai – phía trước của tai.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến nước bọt

Những triệu chứng ban đầu của ung thư tuyến nước bọt thường không rõ ràng. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Sưng trên hoặc gần hàm hoặc ở cổ hoặc miệng;
• Tê một phần của khuôn mặt;
• Cơ bắp yếu ở một bên mặt;
• Đau dai dẳng trong khu vực của một tuyến nước bọt;
• Khó nuốt;
• Khó há to miệng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi có các triệu chứng kể trên trong một thời gian. Nếu có một lần sưng hoặc gần khu vực của tuyến nước bọt là một dấu hiệu phổ biến của một khối u tuyến nước bọt, nhưng cần phân biệt rằng điều đó không có nghĩa là bị ung thư. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm thiểu nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Mỗi người một cơ địa khác nhau, bạn cần tham khảo ý kiến chuyên gia để có phương án điều trị thích hợp. Việc tự điều trị mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa có thể dẫn đến những tổn thương nguy hiểm khác.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến ung thư tuyến nước bọt

Các bác sĩ hiện nay vẫn không rõ nguyên nhân gây bệnh ung thư tuyến nước bọt là gì. Tuy nhiên bệnh ung thư tuyến nước bọt xảy ra khi có đột biến ADN ở các tế bào tuyến nước bọt và phát triển lớn mạnh, xâm lấn, tiêu diệt các tế bào lành tính khác. Các đột biến cho phép các tế bào phát triển và phân chia nhanh chóng. Các tế bào đột biến tiếp tục sống khi các tế bào khác sẽ chết, nó tích tụ thành một khối u có thể xâm nhập vào mô lân cận. Các tế bào ung thư có thể vỡ ra và lây lan tới các vùng xa của cơ thể.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ bị ung thư tuyến nước bọt?

Bệnh ung thư tuyến nước bọt có thể ảnh hưởng mọi người trong mọi lứa tuổi. Tuy nhiên bạn có thể kiểm soát được bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây bệnh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Uống rượu, hút thuốc: những người uống rượu, hút thuốc có nguy cơ mắc phải cao gấp nhiều lần những người không uống rượu, hút thuốc.
• Tuổi tác: Bệnh thường được chẩn đoán ở người lớn tuổi, độ tuổi từ 55 – 65.
• Phơi nhiễm bức xạ, chẳng hạn như bức xạ được sử dụng để điều trị ung thư đầu và cổ. Dưới bức xạ mạnh, chẳng hạn như được sử dụng trong chẩn đoán X-quang, cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc phải.
• Nơi làm việc tiếp xúc với các chất nhất định như các hợp kim niken và bụi silica.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư tuyến nước bọt

Các bác sĩ có thể chẩn đoán ung thư tuyến nước bọt bằng cách:

• Chẩn đoán xác định: Khai thác kỹ tiền sử, đặc điểm và vị trí của u.
• Chẩn đoán phân biệt với u lành tính của tuyến mang tai.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám các khối sưng vùng hàm, cổ và họng.
• Khám cận lâm sàng:
  • Chụp ống tuyến nước bọt: Sẽ thấy có hình ảnh chèn ép đối với u lành hoặc cắt cụt đối với ung thư.
  • Siêu âm: Để xác định được u đặc hay u nang.
  • Chụp cắt lớp và cộng hưởng từ khi nghi ngờ u xâm lấn vào hố chân bướm hàm hoặc đẩy vào thành bên họng hay xâm lấn xương.
  • Chọc tế bào học: Phát hiện được u đặc hay u nang, có giá trị khi (+).
  • Sinh thiết: Chỉ sinh thiết khi nào u xâm lấn ra da hoặc không còn chỉ định phẫu thuật.

Phương pháp điều trị ung thư tuyến nước bọt hiệu quả

Việc điều trị ung thư tuyến nước bọt còn phụ thuộc vào kích cỡ khối u, giai đoạn phát hiện ra bệnh cũng như sức khỏe tổng thể và điều kiện của người bệnh.

Phẫu thuật ung thư tuyến nước bọt

Gồm các phương pháp:

• Cắt bỏ một phần của tuyến nước bọt bị ảnh hưởng nếu ung thư nhỏ và nằm trong tại một chỗ dễ dàng truy cập.
• Cắt bỏ toàn bộ các tuyến nước bọt nếu một khối u lớn hơn.
• Cắt bỏ các hạch bạch huyết ở cổ nếu có bằng chứng cho thấy ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết ở cổ.
• Phẫu thuật tái tạo nếu xương, da hoặc dây thần kinh bị loại bỏ trong quá trình phẫu thuật. Có thể cần phải ghép mô, da hoặc dây thần kinh từ các bộ phận khác của cơ thể để xây dựng lại các khu vực ở cổ họng, miệng hoặc hàm.

Khi phẫu thuật cũng cần phải chứ ý song song việc bảo tồn các dây thần kinh ở khu vực gần nơi phẫu thuật để tránh làm ảnh hưởng đến những vùng cơ thể khác.

Xạ trị ung thư tuyến nước bọt

Sử dụng cung cấp năng lượng cao dầm, như X-quang, để tiêu diệt tế bào ung thư. Liệu pháp bức xạ có thể được sử dụng sau khi phẫu thuật để giết bất kỳ tế bào ung thư có thể vẫn còn.

Hóa trị ung thư tuyến nước bọt

Điều trị bằng thuốc có sử dụng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là một lựa chọn cho những người bị bệnh ung thư tuyến nước bọt đã lan rộng đến các vùng xa của cơ thể.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư tuyến nước bọt

Tuân thủ theo các hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.

Thăm khám định kì để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh có dấu hiệu tái phát.

Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

Những người trải qua xạ trị vùng đầu và cổ thường bị khô miệng gây khó chịu, có thể dẫn đến nhiễm trùng thường xuyên trong miệng, sâu răng, các vấn đề về răng, khó ăn, khó nuốt và nói. Bạn có thể làm giảm khô miệng và các biến chứng khi:

• Đánh răng nhiều lần mỗi ngày. Nên sử dụng bàn chải lông mịn để chải răng nhẹ nhàng nhiều lần mỗi ngày và báo với bác sĩ nếu miệng trở nên quá nhạy cảm ngay cả khi đánh răng nhẹ nhàng.
• Súc miệng bằng nước muối ấm sau bữa ăn.
• Giữ ẩm miệng bằng nước hoặc kẹo không đường.
• Tránh các loại thực phẩm và đồ uống có tính acid hoặc nhiều gia vị.
• Tránh sử dụng đồ uống có chứa caffeine và cồn.
• Chọn thực phẩm ẩm, tránh các loại thực phẩm khô.

Những phương pháp phòng bệnh hiệu quả

Những người làm việc trong môi trường phơi nhiễm bức xạ, người thường xuyên tiếp xúc với các chất như niken, bụi silica… rất dễ bị ung thư tuyến nước bọt. Nên với những người có nguy cơ cao thì cần kiểm tra sức khỏe định kỳ tại các bệnh viện có chuyên khoa ung bướu, để phát hiện sớm u tuyến nước bọt. Ngoài ra với những người có thói quen xấu nên từ bỏ thuốc lá và rượu bia đồng thời vệ sinh răng miệng ít nhất 2 lần mỗi ngày.

Ung thư là căn bệnh nguy hiểm nhưng không có nghĩa là bệnh không thể điều trị được. Điều quan trọng nhất trong việc chống lại ung thư chính là người bệnh cần có thái độ lạc quan và kiên trì điều trị bệnh. Thực tế cho thấy, những người có thái độ sống tích cực kết hợp với phương pháp điều trị hợp lý đã kéo dài được tuổi thọ và chống lại được căn bệnh ung thư.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.