Tìm hiểu chung

Viêm đa cơ là gì?

Viêm đa cơ là bệnh cơ viêm tự phát dẫn đến tình trạng yếu ở các cơ đối xứng và gần, tăng các men cơ xương.Viêm đa cơ được xếp vào nhóm bệnh tự miễn với tổn thương cơ bản là tình trạng viêm mạn tính của các bó cơ vân (viêm đa cơ) với biểu hiện đặc trưng của bệnh là yếu cơ vùng gốc chi đối xứng hai bên.  Bệnh viêm đa cơ có thể gây khó khăn khi leo lên bậc thang, đứng dậy, nâng vật hoặc với tay quá đầu. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, đặc điểm đáng chú ý nhất của bệnh viêm đa cơ là yếu cơ, nhất là những cơ gần thân người nhất, như cơ vùng bả vai và khớp háng.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm đa cơ

Bệnh viêm đa cơ gây yếu các cơ bắp ở mông đùi và vai – cánh tay, và các cơ ngực hay lưng, yếu cơ cả hai bên. Bệnh khởi phát âm thầm và thường tiến triển chậm chạp trong vòng vài tuần hay vài tháng. Bệnh nhân thấy dần dần khó khăn khi đang ngồi đứng lên, leo thang gác, chải tóc… Chỉ có một số ít người thấy đau ở các bắp cơ.

Theo nghiên cứu, một số bệnh nhân bị viêm đa cơ tiến triển bán cấp tính có triệu chứng đau cơ trong vài ngày hoặc vài tuần đầu tiên. Hệ cơ ở cổ gáy bị yếu làm đầu rũ xuống, khi ngồi không giữ thẳng mặt ra trước được, hoặc khi nằm không ngóc đầu lên được. Hệ cơ thực quản và họng – thanh quản bị yếu gây khó nuốt và khó nói. Hạn hữu có trường hợp bệnh nặng thì các cơ hô hấp bị ảnh hưởng gây khó thở.

Ngoài ra, bệnh nhân thường có cảm giác mệt mỏi, sốt, có thể sút cân, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bệnh tiến triển lâu mà không kịp điều trị, thì có thể dẫn đến teo cơ. Cuối cùng sẽ có co cứng cơ do xơ hóa. Một số bệnh nhân bị loạn nhịp tim nặng và tử vong do hoại tử các sợi cơ tim. Vì vậy, khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường, cảm thấy yếu sức cơ từ từ tăng dần, nhất là khả năng leo cầu thang càng ngày càng yếu hơn, bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến viêm đa cơ

Bệnh viêm đa cơ hiện nay không có nguyên nhân rõ ràng. Nhưng theo một số nghiên cứu, các tác nhân nhiễm trùng (vi khuẩn, virus), thuốc và một số yếu tố của môi trường có thể là yếu tố khởi phát bệnh viêm đa cơ.

Có giả thuyết cho rằng viêm đa cơ là một bệnh tự miễn, vì lý do nào đó hệ miễn dịch của cơ thể sản sinh ra kháng thể tấn công và làm tổn thương mô cơ khỏe mạnh. Nhiều người bị viêm đa cơ xét nghiệm thấy có nồng độ kháng thể trong máu cao.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc viêm đa cơ?

Bệnh viêm đa cơ thường ảnh hưởng đến người trong độ tuổi từ 30 – 50. Bệnh phổ biến ở người da đen hơn ở người da trắng và hay gặp nhiều ở nữ giới so với đàn ông.

Yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm đa cơ, bao gồm:

• Bệnh phổi kẽ.
• Mắc bệnh anti-Jo-1 (bệnh phổi) và kháng thể anti-SRP (bệnh cơ nghiêm trọng, liên quan đến tim).
• Các bệnh ác tính liên quan.
• Trì hoãn việc điều trị hoặc không điều trị đầy đủ.
• Liên quan đến tim và phổi.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm đa cơ

Bác sĩ sẽ chẩn đoán viêm đa cơ bằng các phương pháp:

• Xét nghiệm máu: Cho biết nồng độ các men cơ có cao hay không và phát hiện các kháng thể tự miễn chuyên biệt liên quan đến triệu chứng khác nhau của viêm đa cơ, từ đó giúp quyết định loại thuốc và cách điều trị tốt nhất.
• Điện cơ đồ: Đo hoạt động điện khi bạn thư giãn hoặc co các cơ, mô hình hoạt động điện thay đổi có thể xác nhận một bệnh cơ. Bác sĩ sẽ xác định sự phân bố của viêm đa cơ bằng cách kiểm tra các cơ khác nhau.
• Chụp cộng hưởng từ: Đánh giá tình trạng viêm trong một vùng cơ rộng lớn.
• Sinh thiết cơ: Có thể chỉ ra bất thường trong cơ, chẳng hạn như viêm nhiễm, tổn thương hoặc nhiễm trùng và xem có protein bất thường nào không hay thiếu hụt men không.

Phương pháp điều trị viêm đa cơ hiệu quả

Việc điều trị càng sớm càng mang lại hiệu quả cao và giảm nguy cơ biến chứng của bệnh. Tùy theo tình hình bệnh mà có những phương pháp điều trị khác nhau và thay đổi linh hoạt. Phương pháp điều trị bao gồm:

Dùng thuốc:

Một số loại thuốc thường dùng trong điều trị viêm đa cơ bao gồm:

• Corticosteroid: Hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh viêm đa cơ. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng nên chúng thường được kết hợp với một số loại thuốc azathioprine, methotrexate để giảm liều lượng và tác dụng phụ của corticosteroid.
• Rituximab (Rituxan): Sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, thuốc này là lựa chọn khả thi nếu liệu pháp ban đầu không kiểm soát được triệu chứng của viêm đa cơ.

Trị liệu:

Phụ thuộc vào các triệu chứng mà người bệnh gặp phải cũng như mức độ nghiêm trọng của nó, bác sĩ sẽ chỉ định hướng trị liệu phù hợp.

• Vật lý trị liệu: Tập các bài tập để duy trì, cải thiện sức mạnh và tính linh hoạt của cơ.
• Ngôn ngữ trị liệu: Nếu cơ nuốt bị suy yếu do viêm đa cơ, ngôn ngữ trị liệu có thể giúp bạn xử lý vấn đề đó.
• Thay đổi chế độ ăn: Trong bệnh viêm đa cơ giai đoạn sau, việc nhai và nuốt có thể trở nên khó khăn hơn. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể hướng dẫn bạn cách chế biến thực phẩm để dễ ăn hơn.

Phẫu thuật và thủ thuật khác:

Với trường hợp nặng hơn, bạn sẽ được phẫu thuật hoặc truyền Globulin miễn dịch đường tĩnh mạch, đây là các kháng thể khỏe mạnh có thể ngăn chặn các kháng thể tấn công các cơ.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm đa cơ

Khi mắc bệnh, bệnh nhân cần tuân thủ theo các yêu cầu của bác sĩ. Sử dụng thuốc đúng liều lượng, không tự ý bỏ ngang thuốc hoặc sử dụng thêm thuốc khác khi không có hướng dẫn của bác sĩ.

Đối với bệnh nhân tập vật lý trị liệu cần duy trì tập luyện và làm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bên cạnh đó, có chế độ ăn uống phù hợp, tránh stress, có thời gian vận động và nghỉ ngơi khoa học cũng là những điều cần thiết để cải thiện tình hình bệnh.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.